3. Vlaški jezik nema gramatiku.
4. Vlaški jezik je poseban jezik prisutan samo na prostoru severoistočne Srbije.
5. Vlaški jezik predstavlja mešavinu Rumunskih i Srpskih reči.
10. Vlasi sami sebe zovu Vlasima, Vlaškenjima, Vlaucama...
11. Vlasi su Srbi jer im tako piše u ličnoj karti, pasošu...
12. Vlasi su Srbi, zato što imaju srpska lična imena, a i prezimena im se završavaju na „ić“.
13. Vlasi su Srbi zato što žive u Srbiji.
14. Vlasi su Srbi zato što su pravoslavci koji slave krsnu slavu.
Jezik je sistem glasova, simbola ili reči koji se koristi u komunikaciji. Neophodno je razlikovati „upotrebni“ ili „narodni“ jezik od „standardnog“ ili „zvaničnog“ jezika. Narodni jezik ili „govor“ se realizuje u usmenom kazivanju. On se razlikuje od standardnog jezika u leksici i morfologiji. Pod narodnim govorom se podrazumeva govor neobrazovanog sveta u jednoj sredini, sa svim morfološko-fonetskim pogreškama i odstupanjima od standardne norme. Standardni jezik je opšti jezik pripadnika jedne zajednice u oblasti kulture, književnosti, nauci, tehnici, žurnalistici... Jednim te istim jezikom mogu da govore više naroda (primer: engleski ili španski jezik).
Jezik kojim govore Vlasi lingvisti svrstavaju u narečija ili sub-dijalekte rumunskog jezika. Vlasi u braničevskom i pomoravskom kraju su govornici banatskog, dok su Vlasi u Timočkoj krajini i Ključu govornici oltenskog narečija rumunskog jezika. Radi se, dakle, o narodnom jeziku, odnosno govoru koji se od književnog rumunskog jezika razlikuje u leksici i morfologiji.
Pismo je sistem pismenih znakova za obeležavanje glasova u jednom jeziku. Danas u svetu postoji više pisama. Na područiju Evrope su u upotrebi
- ćirilica
- latinica
- grčki alfabet
Ćirilica je najmlađe pismo, nastalo najverovatnije u Makedoniji krajem IX veka. Dobila je ime po grčkom prosvetitelju Ćirilu. Ćirilicu je stvorio Kliment Ohridski za potrebe opismenjavanja, tada varvarskih slovenskih plemena, i istovremeno za širenje pravoslavlja. Ćirilica je formirana na osnovu grčkog ustavnog pisma, a dopunjavana je znacima za one slovenske glasove kojih nije bilo u grčkom. Ćirilicu danas u Evropi koriste pravoslavni Sloveni: Srbi, Bugari, Rusi, Makedonci i Ukrajinci.
Grčki alfabet spada u red najstarijih pisama. Nastao je krajem devetog i početkom osmog veka p.n.e. Grčki alfabet predstavlja zapravo bazu iz koje su nastali ćirilično i latinično pismo. U upotrebi je u Grčkoj i na Kipru.
Latinica je pismo starih Rimljana. Datira iz VI i V veka p.n.e. Latinica je najpre imala 21 slovo, a u prvom veku n.e. dopunjna je sa još dva slova Y i Z. Nakon pada Rimskog carstva, latinica je dopunjevana novim slovima. Danas je latinica najrasprostranjenije pismo na svetu. Latinica je pismo kojim danas pišu bez izuzetka svi romanski narodi(Vlasi severoistoöne Srbije takođe pripadaju romanskim narodima).
Iz priloženog se jasno da zaključiti da svoje pismo nemaju ni drugi evropski narodi (Srbi, Bugari, Nemci...) tako da se izostanak obrazovanja na maternjem jeziku Vlasima ne može opravdati nepostojanjem „Vlaškog pisma“.
Vlaški jezik je nastao iz latinskog i to iz podunavskog latiniteta na substratu starosedelačkih naroda Balkana, te obzirom na latinsko poreklo vlaškog jezika prirodno je da je Vlasima, kao i svim drugim romanskim narodima, pismo latinica.
3. Vlaški jezik nema gramatiku.
Jedna od najbesmislenijih tvrdnji je da vlaški jezik nema gramatiku, njapre, nije moguće postojanje jezika koji nema gramatiku, jer bi takav jezik bio neupotrebljiv, gramatika jednostavno rečeno, predstvalja skup pravila oko kojih se formira jezik. Fond reči sam po sebi ničemu ne služi ako nemamo pravila po kojima ćemo kombinovati reči i tako dobiti mogućnost komunikacije. U ovom slučaju možemo slobodno reći da je gramatika ''starija'' od fonda reči koji čini jedan jezik. Obzirom da se fond reči menja vremenom a gramatika ostaje stabilna dug vremenski preriod.
A šta uopšte znači ta reč – gramtika!
Poreklo je grčko, tačnije reč potiče iz starogrčkog jezika, transkribovani oblik bi bio najpre gramma – slovo, grammatike techne, tj. nauka o slovima, veština pisanja slova, konačno grammatikos, sve ono što je u vezi sa slovima.
Još u antičkoj Grčkoj, počeo je da se formira skup pravila lepog izražavanja i formiranja rečenica. Vremenom su ta proučavanja prerasla u naučnu disciplinu pod imenom grammatike techne , konačno je ostao samo pojam gramatika.
Vremena su se menjala, Grke su smenili Rimljani i gramatika je svoj prvi procvat doživela u latinskom jeziku. Tada su uočena pravila, definisana i zapisana. U to vreme učeni ljudi, koji su se bavili gramtikom latinskog jezika, uopšte nisu bili zainteresovani za proučavanje drugih, varvarskih jezika, isključivo su se bavili latinskim. Taj trend se nastavio vekovima, pošto je latinski smatran jezikom učenih ljudi, gotovo sva dela, koja su pretendovala da budu shvaćena ozbiljno su pisana na latinskom. Situacija je počela da se menja tek u 18 i 19 veku.
Do 60-ih godina dvadesetog veka, kao jedini ispravan se smatrao metod učenja gramatičkih pravila napamet, nakon toga uvežbavanje. Znaći poenta je u poznavanju što više gramatičkih pravila iz stranog jezika i učenju definicija napamet.
1957 godine sada već čuveni lingvista Noam Čomski je napravio revoluciju u lingvistici uvođenjem pojma «Univerzalna gramatika». Pojednostavljano, Čomski je smatrao da se svako dete rađa sa umećem automatskog prihvatanja i učenja gramatičkih pravila, tako uostalom i učimo sopstveni jezik. Shodno tome, nije potrebno ni učiti gramatička pravila prilikom učenja stranog jezika, već će se ona sama po sebi prihvatiti kroz obrade tekstova, dijaloge i sl.
Vremenom se ipak dokazalo da se ta urođena sposobnost prihvatanja gramatičkih pravila gubi negde u tinejdžerskom uzrastu. Znači vrlo je moguća situacija za decu, da dok su u društvu osoba, koje govore strani jezik, bez ičije pomoći nauče taj, jezik. Kod odraslih to ide mnogo teže.
Iz ovog kratkog osvrta na gramatiku kao nauku vidimo da je njen razvoj vezan sa istorijom latinskog jezika, a pošto je se vlaški jezik formirao od podunavskog latiniteta, razvoj gramatike kao nauke i istorija razvoja vlaškog jezika imaju zajedničkog pretka u latinskom i time su neraskidivo vezani.
4. Vlaški jezik je poseban jezik, prisutan samo na područiju severoistočne Srbije.
Vlaški jezik nije poseban jezik. Po svojim karakteristikama i strukturi to je rumunski jezik sa pripadnošću takozvanom dako-rumunskom dijalektu rumunskog jezika. Ta identifikacija nije izvršena u Vlaškoj, preteči Rumunije, već na prostoru Austrijskog carstva još u XVIII veku. Posebno svedočanstvo o tome je Leksikon iz Budima iz 1825. godine (na latinskom nazvan: Leksikon latinsko, vlaški, mađarski, nemački), zatim Elementi gramatike dako-rumunske ili vlaške (1780. god.), Gramatica rumânească (iz 1757. god.), Gramatica vlahica (oko 1840. godine), čuvena intervencija prema bečkom dvoru iz 1791. godine (Supplex libellus valachorum) itd.
Govor Vlaha severoistočne Srbije srećemo na područiju Rumunije – u Olteniji i Banatu, te među Rumunima u Vojvodini kao i u Bugarskoj među tamošnjim Vlasima.
Sve dileme na ovu temu biće razrešene objavljivanjem Malog lingvističkog atlasa govora Vlaha severoistočne Srbije, na čijoj su izradi učestvovali stručnjaci za dijalektologiju iz Kluža u Rumuniji.
5. Vlaški jezik predstavlja mešavinu Rumunskih i srpskih reči.
Vlaški jezik je narodni govor. Po svojoj definiciji narodni govor je govor neobrazovanog sveta u jednoj sredini sa svim njegovim odstupanjima od književne norme. Etnolog Paun ES Durlić ga definiše kao „Narodni rumunski jezik“. Za razliku od književne norme ili „standardnog jezika“, narodni govor raspolaže daleko skromnijim fondom reči. Obično je fond reči narodnog govora usko vezan za ekonomiju. Kod Vlaha čija je glavna preokupacija u prošlosti bila stočarstvo, fond autentičnih reči i izraza najbogatiji je u oblasti stočarstva. Logično je da su Vlasi, u nedostatku obrazovanja na maternjem jeziku i odsustva učenja standardnog jezika u školi, bili prinuđeni da izraze iz oblasti nauke, tehnike, žurnalistike... preuzmu iz jezika većinskog naroda, pogotovu zato što je to bio jezik koji ih je pratio kroz školski sistem gde su i dolazili u kontakt sa svim tim izrazima. Pogrešno je, međutim, vlaški jezik zbog toga smatrati nekim posebnim jezikom, a preuzete izraze stavljati u istu ravan sa autentičnim izrazima koje koristimo vekovima unazad. Izučavajući govore vlaških Roma – Banjaša, prof. dr. Biljana Sikimić je, između ostalog, napisala: „[...]Budući da je jezik Banjaša pre gotovo dva veka (kako se pretpostavlja, na razmeđi XVIII I XIX) prekinuo kontakte sa rumunskim jezikom koji se govori u Rumuniji, karakteriše ga arhaični karakter u sprezi sa dijalekatskim osobenostima i veliki broj leksičkih pozajmica iz srpskog jezika, koje dubinski nisu oštetile strukturu rumunskog jezika.[…]
Zbog čega se tvrdnja g-đe Sikimić, lingviste i jednog od najboljih poznavalaca vlaškog jezika, ne bi odnosila i na Vlahe pošto svi znamo da je govor vlaških Roma gotovo identičan vlaškim govorima? Ako leksičke pozajmice iz srpskog jezika nisu dubinski oštetile strukturu rumunskog jezika kod Banjaša, nema potrebe govoriti o vlaškom – kao posebnom jeziku – koji je na osnovu paušalnih ocena : “mešavina srpskih i rumunskih reči”
6. Vlaški jezik se do sada nije učio u školi, niti je bilo bogosluženja na vlaškom, zato što nije bilo „standardizacije“ vlaškog jezika, odnosno vlaškog pisma.
Standardni ili kniževni jezik se definiše kao jezik pripadnika jedne zajednice u oblasti kulture, književnosti, nauci, tehnici, žurnalistici... Već je bilo reči da govornici vlaškog jezika ne žive samo na širem prostoru severoistočne Srbije. Tako se i pojam „zajednice“ ne može primeniti samo na populaciju koja živi između Dunava, Morave i Timoka. Dragocene podatke o postojanju pisanih tragova na vlaškom jeziku donosi nam egzarh beogradskog mitropolita Maksim Radković, koji na svom proputovanju kroz današnju severoistočnu Srbiju 1733. godine iznosi niz primera gde sveštenici Vlasi, poreklom iz današnje Rumunije, za bogosluženje koriste jevanđelja i bukvare na vlaškom jeziku. Knjige koje pominje Radković pisane su rumunskom redakcijom ćirilice, istom onakvom kakvom je pisana čuvena Šerbanova biblija. Postoje brojni primeri korišćenja rumunske redakcije ćiriličnog pisma u trgovinskim ugovorima pronađenih na područiju opštine Kladovo.
Čuveni srpski etnolog Prof. dr Tih. Đorđević takođe navodi niz primera gde su vlaški sveštenici držali službu na vlaškom jeziku, navodeći da su Jevanđelja pisana na vlaškom sklonjena u Beograd jer je, navodno, „prestala potreba za postojanjem verskih obreda na jeziku istočnosrbijanskih Vlaha.
Izgovor da su Vlasi do sada bili lišeni prava da kroz učenje svog maternjeg jezika u školi i bogosluženja na svom jeziku u crkvi, očuvaju svoj etnički identitet, zbog navodnog odsustva „standardizacije“ su, kao što vidimo, lišeni bilo kakvog osnova. Oni služe isključivo da bi se umirila nečista savest onih struktura koje su intenzivno radile na asimilaciji ovog naroda.
Jezikom se svuda na svetu bave lingvisti. Lingvisti su ljudi koji se stručno osposobljavaju da brinu o određenom jeziku. Oni na kongresima i naučnim skupovima ustanovljuju pravila koja se kasnije sprovode o praksi. Lingvisti na osnovu strogo utvrđenih pravila vrše klasifikaciju jezika, i jedini su merodavni da na osnovu podrobnih istraživanja utvrde da li se radi o dijalektu nekog - već postojećeg, ili o sasvim drugom jeziku.
Kao što se Njutnov ili Arhimedov zakon ne mogu menjati ni na kakvim referendumima, tako se ni zaključci lingvista ne mogu preinačiti ni zbog čijih filija ili fobija i ni zbog čijih animoziteta ili privrženosti.
Pitanje jezika, odnosno dijalekata se ne može dovoditi u vezu sa gradnjom vodovoda ili doma kulture, pitanjima o kojima se odlučuje na nivou mesnih zajednica većinom glasova.
7. Vlasi na referendumu treba da odluče da li je njihov jezik narečije rumunskog jezika ili zaseban jezik.
Jezikom se svuda na svetu bave lingvisti. Lingvisti su ljudi koji se stručno osposobljavaju da brinu o određenom jeziku. Oni na kongresima i naučnim skupovima ustanovljuju pravila koja se kasnije sprovode o praksi. Lingvisti na osnovu strogo utvrđenih pravila vrše klasifikaciju jezika, i jedini su merodavni da na osnovu podrobnih istraživanja utvrde da li se radi o dijalektu nekog - već postojećeg, ili o sasvim drugom jeziku.
Kao što se Njutnov ili Arhimedov zakon ne mogu menjati ni na kakvim referendumima, tako se ni zaključci lingvista ne mogu preinačiti ni zbog čijih filija ili fobija i ni zbog čijih animoziteta ili privrženosti.
Pitanje jezika, odnosno dijalekata se ne može dovoditi u vezu sa gradnjom vodovoda ili doma kulture, pitanjima o kojima se odlučuje na nivou mesnih zajednica većinom glasova.
8. Vlasi su narod potekao od romanizovanih Kelta. Rumuni su potomci romanizovanih Dačana, pa se prema tome ne može staviti znak jednakosti između ova dva naroda.
Prostor današnje severoistočne Srbije su u antičko doba naseljavala brojna dako-tračka, ilirska i keltska plemena. Nakon rimskog osvajanja ovih prostora dolazi do sveopšte romanizacije starosedelačkih plemena. Glavni razlog ubrzanog procesa romanizacije svakako leži u superiornosti rimske imperije u odnosu na „varvare“ koja je bila očita u svakom pogledu. Drugi, ne manje važan, razlog užurbane romanizacije jeste činjenica da Karakalinim ediktom iz 212. godine svi narodi koji žive unutar rimskog carstva, bez obzira na pleme iz koga potiču, dobijaju status rimskih građana. Etničke razlike su vremenom prestale da postoje jer su se svi njeni građani poistovećivali sa državom u kojoj žive.
Glavni nosioci romanizacije starosedelaca su brojni legionari, trgovci, ratni veterani, činovnici i zanatlije koje su u ove krajeve dovođeni čak i iz najudaljenijih krajeva rimske imperije.
Zbog toga bi bilo potpuno pogrešno Vlahe severoistočne Srbije vezivati isključivo za Kelte ili bilo koji od drugih naroda koji su pre rimskih osvajanja naseljavali ove naše prostore.
Rimljani su Dakiju osvojili stotinak godina nakon osvajanja Ilirika. Romanizacija domicilnog stanovništva vršena je istim intenzitetom sa obe strane Dunava. Granica na Dunavu, unutar rimskog carstva, nije postojala. Dolazilo je do mešanja stanovništva unutar carstva. Nakon što je procenio da je odbrana Dakije od stalnih upada varvara sa istoka predstavlja nemoguću misiju, rimski imperator Aurelijan 271. godine naređuje sveobuhvatnu evakuaciju rimskog stanovništva iz Dakije (današnja Rumunija). Rimski istoričar Eutrofije je, opisujući povlačenje ocenio da je Dakija ostala potpuno pusta i nenastanjena. Svo rimsko stanovništvo, uključujući i romanizovane starosedeoce, biva preseljeno na ovu stranu Dunava gde je osnovana nova provincija – Aurelijanova Dakija.
Upravo se na prostoru Aurelijanove Dakije, odnosno današnje severoistočne Srbije, po mišljenju većine istoričara i lingvista nastao rumunski jezik, odnosno Rumuni kao narod.
9. Po uzoru na bivše jugoslovenske republike, Vlasi imaju pravo da svoj jezik (svoje dijalekte) izdvoje iz rumunskog i proglase ga za poseban jezik.
Sa izuzetkom Slovenije i Makedonije, sve bivše republike nekadašnje SFRJ kao zvanični koristili su srpsko-hrvatski ili hrvatsko-srpski kao standardni jezik.
Za lingviste ne postoji dilema da se radi o jednom te istom jeziku uz brojne varijacije koje nisu posebnost samo srpsko-hrvatskog, već i drugih evropskih jezika. Raspadom velike države i sticanjem samostalnosti, bivše republike su na svaki mogući način pokušavale da udare što čvršće temelje krhkoj državnosti. Bežalo se od svega što je asociralo na nekadašnju zajedničku državu. U cilju učvršivanja državnosti, jezik su preimenovali u naziv novonastale države. Tako su, tek nakon sticanja nezavisnosti, nastali hrvatski i bosanski jezik, dok se ideja stvaranja crnogorskog jezika nije pojavljivala pre osamostaljivanja najmanje Republike bivše SFRJ.
Za razliku od bivših jugoslovenskih republika, Vlasi nemaju nikakvu aspiraciju da se odvoje od Srbije. Ona je njihova domovina za čiju su državnost ginuli pripadnici naše populacije. Zbog toga Vlasima ne treba potvrda državnosti kroz jezičku separaciju.
Samo povlačenje paralela sa primerom bivših jugoslovenskih republika, po pitanju odvajanja jezika, može lako da se karakteriše kao vid separatizma.
10. Vlasi sami sebe zovu Vlasima, Vlaškenjima, Vlaucama...
Sam termin „Vlah“ ne postoji u vlaškom jeziku, te samim tim Vlasi sebe ne nazivaju prethodno nabrojanim nazivima. Na svom maternjem jeziku Vlasi sebe nikada nisu zvali drugačije nego „Rumân“ odnosno „Rumânji“ u pluralu. Kada, pak, govore na srpskom, Vlasi preferiraju upotrebu termina „Vlah“ u odnosu na termin „Rumun“, koji je samo, za srpski jezik, prilagođena verzija etnonima „Rumân“ kako Vlasi sebe zovu na maternjem jeziku. Glavni razlog tome je što većina Vlaha termin „Rumun“ dovodi u vezu sa državljanstvom Republike Rumunije.
U novije vreme, pojedini „vlaholozi“ u svom novoromantičarskom zanosu isprepletenim „patriotizmom“ prema otadžbini Srbiji, pokušavaju da na svaki mogući način, smišljanjem samo njima zvanih kovanica, dokažu različitost u odnosu na Rumune. Produkt svega toga su izrazi poput :“Vlaškenjorci, Vlasijoni, Vlahuce, Valahi...“ koji ne predstavljaju ništa više od pukog pomodarstva.
11. Vlasi su Srbi jer im tako piše u ličnoj karti, pasošu...
Zakonom o putnim ispravama Republike Srbije nije predviđeno da se rubrika o nacionalnoj pripadnosti nađe ni u kojem od ova dva dokumenta. Isticanje nečije nacionalne pripadnosti bi se moglo protumačiti kao vid diskriminacije pripadnika manjinskih zajednica koje žive na prostoru naše zemlje. Ni Vlasima, ni većinskom srpskom narodu, kao ni bilo kojoj drugoj manjinskoj zajednici sa područija Srbije nacionalna pripadnost ne stoji ni u pasošu ni u ličnoj karti.
Činjenica da Vlasi u svet putuju sa putnim ispravama Republike Srbije ne implicira njihovu navodnu pripadnost većinskom narodu.
Poznato je, uostalom, da lična dokumenta Republike Srbije imaju čak i brojni kosovski Albanci, uprkos činjenici da ne priznaju suverenitet Srbije nad južnom srpskom pokrajinom.
12. Vlasi su Srbi, zato što imaju srpska lična imena, a i prezimena im se završavaju na „ić“
Samo lično ime može ali ne mora nužno da ukazuje na bilo čiju nacionalnu pripadnost. U novije vreme se i među etničkim Srbima javljaju lična imena koja nisu u duhu sa tradicionalnom nomenklaturom srpskog naroda. Među mlađim naraštajem sve je više Denisa, Leona, Roberta, Kristijana, Virdžinija, Samanti, Patricija itd. Lična imena ih, naravno, ne čine manjim Srpkinjama ili Srbima od njihovih sunarodnika koji se zovu Miloš, Milica, Dragan ili Stanislava. Ne treba ni pominjati pojavu među Romima gde se na tipična imena iz engleskog, francuskog ili španskog govornog područija nadovezuju prezimena sa arapskom osnovom poput Džekija Ferhatovića ili Esmeralde Demirović.
Vlasi su svoja lična imena izgubili nastojanjem crkve i državne administracije da u drugoj polovini 19. veka manjinsko pitanje Vlaha reše asimilacijom. Na početku je otpor ovom preimenovanju pružan upotrebom dualnih imena, odnosno onih koji su Vlasi sami sebi davali i oficijelnih sa kojima su bili evidentirani u crkvenim i matičnim knjigama. Tako je Floarea u matičnim knjigama bila upisivana kao Cveta, Jon kao Jovan a Makrina kao Radmila. Za ljude u selu su ti ljudi bili vazda Floarea, Makrina i Jon dok su im u zdravstvenim knjižicama i ličnoj karti stajala imena koja oni, posebno deo populacije koji nije prošao kroz školski sistem, nisu umeli pravilno ni da izgovore.
Isto važi i za završetak „ić“ na njihovim prezimenima. Kada bi se pripadnost srpskom narodu merila sufiksom „ić“, onda bi ljudi poput Tesle, Pupina ili Koštunice bili izuzeti iz srpskog nacionalnog korpusa. Uprkos završetku „ić“ na njihovim prezimenima, vlaško poreklo njihovih nosilaca odaje tipično vlaška osnova poput Morarević, Vaduvesković, Brnzarević...
13. Vlasi su Srbi zato što žive u Srbiji
Republika Srbija je multietnička i multikulturalna zemlja. Pored Srba, kao većinskog, žive i brojni drugi narodi koji su po Ustavu i zakonu ravnopravni građani Srbije. Time što žive u Srbiji, Vlasi ne postaju pripadnici većinskog naroda niti zbog toga treba da se odreknu svog etničkog identiteta. Da je to slučaj, Srbi bi onda bili Mađari sa severa Bačke ili Bošnjaci iz Sandžaka, pošto su i jedni i drugi državljani Republike Srbije.
Po istoj logici bi Srbima koji žive van granica Republike Srbije trebalo pripisati nacionalnu pripadnost država u kojima žive, pa bi Srbi u Hrvatskoj trebalo da budu Hrvati a oni u Bosni Bošnjaci.
14. Vlasi su Srbi zato što su pravoslavci koji slave krsnu slavu.
U svetu danas živi više od 300 miliona pravoslavnih Hrišćana, od toga oko 8 miliona u Srbiji. Osim u zemljama istočne Evrope, pravoslavni Hrišćani, između ostalog, žive u Etiopiji, Egiptu ali i Indiji i Japanu među domicilnim stanovništvom. Vezivati etničku pripadnost za konfesiju je potpuno pogrešno. Jedino na primeru Jevreja se može staviti znak jednakosti između veroispovesti i nacije.
Krsna slava nije eksluzivitet Srba i samo Srba kako se srpskoj javnosti želi plasirati. Pored Srba, slavu slave i Crnogorci, deo Bugara, Albanaca, Hrvata kao i Rumuna - kako u vojvođanskom Banatu, tako i u samoj Rumuniji.
Potpuno je besmisleno objašnjenje pojave ovog hristijanizovanog paganskog običaja kod susednih naroda tražiti u njihovom navodnom srpskom etničkom poreklu.
Običaj je, reklo bi se, paleobalkanski. Potvrda ove tvrdnje nalazi se u činjenici da se ništa slično slavi ne sreće kod Ukrajinaca i Poljaka, naroda koji žive na prostoru odakle su se Srbi doselili na ovo područije.
Kod Vlaha je slava vezana za zemlju – ne direktno za zaštitnika kućnog praga kao kod Srba. Takođe je pogrešno tumačenje da su Vlasi običaj slavljenja slave preuzeli od Srba. Slava ili "Praznjik" kod Vlaha obiluje brojnim predhrišćanskim obredima koji se ne sreću ni kod Srba, ni kod drugih Slovena, već se pripisuju obredima starosedelačkih plemena koja su, uz rimske koloniste i južne Slovene, učestvovala u etnogenezi Vlaha.
.
